Οι προτάσεις μας για το Φράγμα Αποσελέμη

Κατατέθηκαν στο δημοτικό συμβούλιο με αρ. πρωτοκ.

17-04-2012 με αρ.πρωτ. 1958 .

 Θέμα: Φράγμα Αποσελέμη

Σε συνέχεια της συζήτησης για τη διατύπωση πρότασης σχετικά με τον υπό σύσταση Φορέα Διαχείρισης του Φράγματος Αποσελέμη, έχουμε να επισημάνουμε τα εξής:

1.     Ως δημοτική παράταξη είχαμε αναδείξει τη σοβαρότητα του Ζητήματος του Φράγματος του Αποσελέμη και τις συνέπειες που θα επιφέρει στο Οροπέδιο Λασιθίου αρκετά νωρίς.

2.     Με το τεράστιο αυτό θέμα είχαμε ασχοληθεί  τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά καταθέτοντας σειρά ερωτήσεων στο Αρμόδιο Υπουργείο, το οποίο, σε απάντησή του, επιβεβαιώνει την ανησυχία μας για μελλοντικές απαγορεύσεις και άλλα δεινά που θα προστεθούν στον τόπο μας μετά την κατασκευή του Ταμιευτήρα  στο Οροπέδιο Λασιθίου αλλά και το τούνελ-σήραγγα που θα δημιουργηθεί προκειμένου να μεταφέρει τα νερά του Οροπεδίου στο Φράγμα. Μια σήραγγα εκτροπής μήκους 3,5χλμ., ελάχιστης εσωτερική διαμέτρου 4,35, και κατά μήκος κλίσης 15%, συμπεριλαμβανομένων των έργων προσαγωγής των υδάτων ανάντη της σήραγγας μέχρι τον Ταμιευτήρα. Το θέμα μάλιστα έφερε στη Βουλή Ηρακλειώτης βουλευτής, με το Υπουργείο να απαντά με αόριστο και ασαφή τρόπο.

3.     Προτείναμε στη συμπολίτευση να συνεδριάσει το Δημοτικό Συμβούλιο με μοναδικό θέμα το Φράγμα του Αποσελέμη, προκειμένου να συζητήσουμε τις συνέπειες του Φράγματος και να καθορίσουμε από κοινού με τους Λασιθιώτες ένα διεκδικητικό πλαίσιο αρκετά νωρίς. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν έγινε! Αντίθετα, ξαφνικά - και ενώ έχουμε πληροφορηθεί από τον Τύπο για τη συζήτηση περί της συστάσεως φορέα διαχείρισης του Φράγματος - έρχεται στο Δημοτικό Συμβούλιο η συζήτηση εντελώς  πρόχειρα και χωρίς καμιά προετοιμασία, με μοναδικό σκοπό να συμφωνήσουμε ως Δημοτικό Συμβούλιο σε ένα μειοψηφικό και προσυμφωνημένο, κατά τη γνώμη μας,  ποσοστό συμμετοχής στο Φορέα Διαχείρισης, δίνοντάς του μάλιστα χαρακτήρα διεκδίκησης. Να σημειώσουμε εδώ  πως είναι  η πρώτη φορά που ο Δήμαρχος ομολογεί ότι το Φράγμα θα έχει συνέπειες για τον τόπο. Προτάσσει δε ως βασικό επιχείρημα της διεκδίκησης ποσοστού στο Φορέα Διαχείρισης αυτήν ακριβώς την απραξία του Δήμου μας και το γεγονός ότι «συμμάχησε» για την κατασκευή του έργου, ενώ δεν διστάζει να επιπλήξει όσους φορείς διεκδίκησαν για τον τόπο τους και αντιστάθηκαν στη δημιουργία του Φράγματος!!!

4.     Ως δημοτική παράταξη, παραμένουμε συνεπής στις θέσεις μας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το Φράγμα του Αποσελέμη θα επιφέρει τεράστιες, ριζικές και μη αναστρέψιμες  αλλαγές στο τόπο μας, τόσο σε επίπεδο φυσικού περιβάλλοντος (τούνελ απορροής νερού, ακύρωση της φυσικής απορροής του χώνου κλπ), με πιθανές αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής, σημαντική μείωση του υπόγειου υδροφορέα του κάμπου, πλήθος απαγορεύσεων στη χρήση γης για γεωργική, κτηνοτροφική ή επιχειρηματική δραστηριότητα μεταποιητικού τύπου. Για όλους αυτούς  τους  λόγους έπρεπε να έχει υπάρξει αντίδραση εδώ και χρόνια.

5.     Το Οροπέδιο είναι βέβαιο ότι δεν θα στερηθεί μόνο τα πλημμυρικά νερά, που και αυτά εμπλουτίζουν  με στοιχεία τη Λασιθιώτικη γη, κάνοντας έτσι εύφορα και προνομιακά τα εδάφη  της, αλλά θα υποστεί και σημαντική μείωση ο υπόγειος υδροφορέας του Οροπεδίου, που όλοι γνωρίζουμε ότι είναι ιδιαίτερα πλούσιος. Στο σημείο αυτό παραθέτουμε ένα ιστορικό κείμενο ιδιαίτερης αξίας   για το Οροπέδιο Λασιθίου: 

Λένε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, μόνο που τη δεύτερη φορά είναι κωμωδία. Όταν η Κρήτη ήταν κάτω από το ζυγό των Βενετών, το Οροπέδιο Λασιθίου πρωτοστατούσε στον αγώνα εναντίον τους , γι αυτό και -ως γνωστόν- ερημώθηκε για πολλά χρόνια. Οι ανάγκες όμως σε σιτηρά ανάγκασαν τους Βενετούς να δώσουν πάλι ζωή στο Λασίθι, προσπαθώντας μάλιστα μέσα από εμπεριστατωμένες μελέτες να δώσουν λύση σε προβλήματα φυσικά, όπως αυτό των πλημμύρων. Μια τέτοια μελέτη του μηχανικού R.Monani κατά το 1631, αφορούσε στα αντιπλημμυρικά έργα. Μεταξύ άλλων, ενδιαφέρον παρουσιάζει το παρακάτω απόσπασμα που σας το εκθέτω αυτούσιο: « Η πεδιάδα του Λασιθίου, μακριά από το Χάντακα 25-30 μίλια, βρίσκεται πάνω σε ψηλά βουνά γι αυτό απολαμβάνει μια αδιάκοπη άνοιξη........Μετά το θερισμό τα νερά σκεπάζουν κάθε χρόνο ολόκληρη σχεδόν την πεδιάδα εκείνη, γιατί δεν έχουν καμιά έξοδο. Ύστερα όμως από μερικές μέρες ανοίγουν μοναχές τους κάτι καταβόθρες που είχαν κλείσει από ξύλα και θάμνους και τα νερά βγαίνουν σε άλλο μέρος μερικά μίλια μακριά.. Η πλημμύρα αυτή φέρνει συνήθως σημαντικές καταστροφές στη συγκομιδή. Γι αυτό θεωρήθηκε πάντα καταστροφική η πλημμύρα αυτή και έχουν γίνει χιλιάδες συζητήσεις, έχουν δοθεί χιλιάδες υπομνήματα για να αποτρέψουν το κακό αυτό. Αφού όμως έκαμα προσεκτικές παρατηρήσεις πάνω στην ποιότητα των εδαφών βρήκα ότι τα χωράφια που δεν σκεπάστηκαν ποτέ από τα νερά της πλημμύρας ήταν τα πιο πολλά άγονα, αντίθετα από εκείνα που πλημμυρίζουν κάθε χρόνο και είναι εξαιρετικά.. Έβγαλα λοιπόν το συμπέρασμα πως οι πλημμύρες συντηρούν το Λασίθι, αφού το νερό αφήνει πίσω όλες τις λιπαρές ουσίες. Ύστερα από τις παραπάνω παρατηρήσεις» αναφέρει ο R. Monani «άλλαξα ολότελα γνώμη και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα είναι σφάλμα να επιδιώξουμε να δοθεί διέξοδος στα νερά, άλλη από εκείνη που μοναχά τους βρίσκουν. Είναι λιγότερο το κακό να υποφέρει μερικές ζημιές η πεδιάδα, παρά να πάθει ολοκληρωτική καταστροφή μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα».

Η δημοτική μας παράταξη «ψηφίΖω Λασίθι με ελπίδα και όραμα», λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω και έχοντας μελετήσει ανάλογες περιπτώσεις σε Πανελλήνιο αλλά και Διεθνές επίπεδο, προτείνει τα εξής:

·       Εφαρμογή του άρθρου 209 του ν.3852/2010, όπως  αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 παρ. 2 εδ. γ, δ και ε περί αρμοδιοτήτων των ορεινών και μειονεκτικών  δήμων του ψηφισθέντος στη Βουλή νόμου τη Δευτέρα, 9 Απριλίου 2012 «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση». Στα συγκεκριμένα εδάφια ορίζεται ότι οι Ορεινοί Δήμοι μπορούν να ασκούν αυτοτελώς την αρμοδιότητα για: έλεγχο της διαχείρισης υπογείων και επιφανειακών αρδευτικών υδάτων, έλεγχο της εκτέλεσης εργασιών για την ανεύρεση υπογείων υδάτων και έργων αξιοποίησης υδάτινων πόρων και
εξέταση αιτήσεων για τη χορήγηση αδειών χρήσης νερού και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδάτινων πόρων.

·       Να αναθέσει  το Δημοτικό Συμβούλιο μια μελέτη σε ανεξάρτητο από το Υπουργείο μελετητή εγνωσμένου κύρους για τις συνέπειες του Φράγματος στο Οροπέδιο Λασιθίου

·       Αν κρίνουμε πως η κατασκευή του Ταμιευτήρα και της σήραγγας απορροής νερού θα επιφέρει αναπότρεπτες και ριζικές αλλαγές στο ιδιαίτερο και μοναδικό Οροπέδιο Λασιθίου, αλλοιώνοντας  για πάντα το φυσικό περιβάλλον που κληροδοτούμε στις επόμενες γενιές, τότε πρέπει  να γίνει μοναδική απαίτηση η διακοπή των εργασιών του έργου με προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κλπ.

·       Αν πάλι κριθεί ότι οι συνέπειες, τις οποίες ούτως ή άλλως θεωρούμε υπαρκτές, μπορούν να απορροφηθούν μέσα από τη δημιουργία αντισταθμιστικών οφελών, τότε πρέπει να θέσουμε το διεκδικητικό πλαίσιο. Τα αντισταθμιστικά οφέλη πρέπει να είναι άμεσα και πάντως πριν την κατασκευή του Ταμιευτήρα και των λοιπών συνοδευτικών έργων που θα πραγματοποιηθούν στο Οροπέδιο Λασιθίου.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής:

1) Να υπάρξει μια άμεση και αξιόπιστη μελέτη για τη  βελτίωση της προσβασιμότητας προς το Οροπέδιο Λασιθίου. Προτείνουμε τη δημιουργία τούνελ παράλληλα με την σήραγγα απορροής νερού.

2) Να ολοκληρωθούν τα έργα που είναι σε εξέλιξη εδώ και χρόνια και που πιθανόν να ακυρωθούν μετά την κατασκευή του Φράγματος (πχ σφαγεία).

3) Να υπάρξει έγγραφη δέσμευση για τη διασφάλιση όσων καλλιεργητών και ιδιοκτητών  πληγούν με απαγορεύσεις από τη δημιουργία του Ταμιευτήρα.

4) Να δημιουργηθεί άμεσα βιολογικός καθαρισμός.

5) Να υπάρξει έγγραφη εξασφάλιση (Υπουργική Απόφαση) για τη διασφάλιση ποσοτήτων νερού για το Οροπέδιο Λασιθίου, τόσο για αρδευτικούς όσο και για υδρευτικούς σκοπούς.

6) Να χρηματοδοτηθεί άμεσα η εγκατάσταση ενός νέου σύγχρονου υδρευτικού και αρδευτικού δικτύου, συνολικά για το Οροπέδιο, με μια κεντρική δεξαμενή για ύδρευση και αρδευτικά δίκτυα από τις  λιμνοδεξαμενές  προς τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

7) Να υπάρξει πρόβλεψη για απόδοση χρηματικού ποσού   στο δήμο μας ανάλογα με τις διαθέσιμες ποσότητες νερού

8)Να χρηματοδοτηθεί και να υλοποιηθεί η ανακατανομή του αγροτικού κλήρου(αναδασμός)

9)Να προβλεφθεί ρητώς πως οι δημιουργούμενες θέσεις εργασίας στο Φράγμα αποσελέμη θα καλύπτονται σε ένα μεγάλο ποσοστό από κατοίκους του Οροπεδίου Λασιθίου

Για όλα τα παραπάνω δεν αρκούμαστε ασφαλώς σε προφορικές δεσμεύσεις αλλά σε κείμενα νόμου(Υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά Διατάγματα) και σε άμεση υλοποίηση όσων έργων μπορούν να εκτελεστούν άμεσα

Όσον αφορά, τέλος, τη συμμετοχή μας στο Φορέα Διαχείρισης, θεωρούμε πως αυτή είναι αυτονόητη και  το ποσοστό της συμμετοχής κρίνουμε πως πρέπει να είναι πλειοψηφικό σε σχέση με όλους τους άλλους συμμετέχοντες. Πρέπει να επισημάνουμε ότι  για τα θέματα που αφορούν το Οροπέδιο Λασιθίου η συμμετοχή του Δήμου πρέπει να διασφαλίζει τα συμφέροντα του Οροπεδίου Λασιθίου και άρα η συμμετοχή μας πρέπει να έχει  την απόλυτη πλειοψηφία 51%. Προτείνουμε, συνεπώς, να υπάρξει στο καταστατικό του Φορέα Διαχείρισης ανάλογη διάταξη που θα ρυθμίζει την συμμετοχή του Δήμου μας για θέματα που αφορούν στο Οροπέδιο με ποσοστό απόλυτης πλειοψηφίας (51%) και  πλειοψηφική συμμετοχή για τα λοιπά θέματα.

Τρίτη, 10 Απριλίου 2012